جامعه شناسی

ساخت اجتماعی جامعه ایلی در ایران

کوچ نشین ها افرادی هستند که دارای مسکن ثابتی نیستند و بر اثر عوامل مختلفی نظیر چرای حیوانات ، گردآوری مواد غذایی ، صید و یا شکار محل زندگی خود را در مسیر مشخص و یا نامشخصی تغییر می دهند.عناصر اصلی زندگی شبانی عبارتند از تحرک مکانی ، دام ، و چراگاه که این سبک زندگی عملاً مواجه باپیدایش نظام پدر سالاری و روحیه مبارزه جویی است.زندگی شبانی که با کوچ نشینی توام است نتیجه تجربیات اقوام ابتدایی است.کوچ نشینان به دو گروه عمده دامدار و گردآوری کننده مواد غذایی و شکارچی تقسیم می شوند.عدم تساوی اجتماعی در زندگی شبانی عمومیت دارد.زندگی شبانی ممکن است حالت ایلی یا نیمه ایلی داشته باشد.کوچ نشینی مبتنی بر دامداری غالباً حالت منظم دارد و گروه های انسانی همراه با حیوانات در فاصله میان ییلاق و قشلاق حرکت می کنند.عشایر کوچنده دارای چند خصلت ساخت اجتماعی قبیله ای ، اتکا معاش به دامداری و شیوه زندگی شبانی یا کوچ هستند.

ایل یک واحد منسجم اجتماعی است که دارای نام خاصی است و اعضا آن واجد فرهنگ مشترکی هستند.همه کوچ نشینان دارای منشا ایلی نیستند و درایلات زندگی بر محور دامداری است.همه ایلات همیشه به حالت کوچ نشینی باقی نمی مانند و در طول زمان ممکن است در روستا ها و یا شهرک ها اسکان پیدا کنند.در جامعه ایلی بیشتر موادی که تولید می شود توسط تولید کنندگان به مصرف می رسند.

تقسیم بندی های فرعی ایل به ترتیب اهمیت عبارتند از طایفه ، تیره و اردو.تقسیم بندی یک ایل به دنبال افزایش جمعیت صورت می گیرد. اردو کوچکترین واحد یک ایل است و چند خانوار را شامل می شودو رهبری آن بر عهده ریش سفیدان است. در راس سلسله مراتب ایلی معمولاً خان قرار دارد . و در راس هر یک از طایفه ها شخصی به نام کلانتر . اداره هر تیره بر عهده شخصی به نام کدخدا ست و در پایین ترین رده ریش سفیدان قرار دارند.ایلات ایران را می توان از نظر زبان و پراکندگی جغرافیایی طبقه بندی کرد.به عنوان مثال از نظر زبانی گروه های اصلی ایلات ایران عبارتند از : ترکمانان، ترک زبان ها، کردها ، لرها، عرب زبانان و بلوچ ها. جامعه ایلی حالتی جمع گرا داردو نام ایل و خاندان افراد عاملی است که به آنان امتیاز اجتماعی می بخشد.