جامعه شناسی

ﮔﺮوه ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ  

ﺗﻌﺮﯾﻒ گروه :ﮔﺮوه ﻣﺮﮐﺐ ازﺗﻌﺪادی از اﻧﺴﺎن ﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ داﺷﺘﻪ ، از ﻋﻀﻮﯾﺖ ﺧﻮد درﯾﮏ ﺟﻤﻊ ﮐﻪ اﻋﻀﺎی آن ازﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﻧﺘﻈﺎر اﻋﻤﺎل ورﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ دارﻧﺪ ، آﮔﺎﻫﻨﺪ. 

ﺳﻪ ﻧﻮع ﮔﺮوه ﺑﻨﯿﺎﻧﯽ: 

ﻧﻮع اول :ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﻤﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد در ﮐﻨﺎرﻫﻢ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.ﺑﻪ آن ﺗﺠﻤﻊ ﯾﺎ ﺟﻤﻊ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. 

ﻧﻮع دوم :ﺑﻪ ﺗﻌﺪادی از اﻓﺮاد اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮدﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ دارﻧﺪ (ﻣﻘﻮﻟﻪ ﯾﺎرده( 

ﻧﻮع ﺳﻮم:ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻌﺪاداﻓﺮادی ﮐﻪ درﻧﻮﻋﯽ اﻟﮕﻮی ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ وﻣﻨﻈﻢ ﺳﻬﯿﻤﻨﺪ. 

ویژگی های گروه اجتماعی:1-علائق مشترک. 2-تعامل اجتماعی . 3-ارتباطات .

ملاک های طبقه بندی گروه اجتماعی:

1-     ابعاد گروه:کوچک مثل خانواده هسته ای و بزرگ مانند محافل سیاسی ،اجتماعی و علمی.

2-     امکان عضویت در گروه:آزاد-مشروط- سری .

3-     درجه سازمان دهی: سازمان کاملا مدون و مشخص مثل تقسیمات شبه نظامی – نیمه سازمان یافته مانند گروه خویشاوندی- فاقد سازمان مانند گروه همبازی در کوچه.

4-     کارکرد : نوع فعالیت مانند تیم ورزشی.

5-     میزان صمیمیت: صمیمی و همدل – رسمی و حساب شده.

ﮔﺮوه ﻫﺎی اﺧﺘﯿﺎری  :درﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد، ﻓﺮد ﮔﺮوﻫﯽ رااﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﺎ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﯾﺖ درآن ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻦ اﺳﺖ .ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع ﮔﺮوه، ﮔﺮوه اﺧﺘﯿﺎری ﯾﺎ ارادی ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ. 

ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻏﯿﺮ اﺧﺘﯿﺎری :ﮔﺎﻫﯽ اﻓﺮاد ﺑﺪون اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮد، درﮔﺮوﻫﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ .ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻏﯿﺮ اﺧﺘﯿﺎری  ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ. 

درون ﮔﺮوه  :ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻌﺪادی اﻓﺮاد ﮐﻪ ﻓﺮد ﺧﻮد را ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﺪاﻧﻬﺎ داﻧﺴﺘﻪ ، درﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎاﺣﺴﺎس راﺣﺘﯽ وﺧﻮدﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. 

ﺑﺮون ﮔﺮوه  :ﻋﺒﺎرت از اﻓﺮادی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ، ﺑﯿﻦ ﺧﻮد وآﻧﻬﺎﻣﻨﻔﻊ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﯿﻨﺪ.ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺨﺼﯽ ،ﺑﻈﺎﻫﺮاﻃﻤﯿﻨﺎن دارد ﮐﻪ ﺑﻪ آن اﻓﺮادﺗﻌﻠﻖ ﻧﺪارد. 

ﻓﺎﺻﻠﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ :ﺑﺮای آن ﺑﮑﺎرﻣﯽ رود ﮐﻪ ﻣﯿﺰان اﺣﺴﺎس ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﯾﺎ ﭘﺬﯾﺮﺷﯽ را ﮐﻪ اﻋﻀﺎی ﯾﮏ ﮔﺮوه درﻗﺒﺎل اﻋﻀﺎی ﮔﺮوه دﯾﮕﺮ دارﻧﺪ، ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار دﻫﺪ. 

انواع گروه های اجتماعی:

1-ﮔﺮو ه ﻫﺎی ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ  :ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ وﺻﻤﯿﻤﺎﻧﻪ وﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه اﻓﺮاد، وﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﺎی ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ وﭘﺎﯾﺪاروﻣﺤﺒﺖ ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎ ، ازوﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺑﻨﯿﺎدی ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ اﺳﺖ .  گروه های دوستانه یکی از حالات گروه های نخستین است ک در آن اعضا از نظر سن و طبقه اجتماعی مساوی هستند.

2-ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺛﺎﻧﻮی  :ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﺎی ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺿﻌﯿﻒ وﻣﻮﻗﺖ ، ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ﻫﺪف ﻫﺎی ﻋﻤﻠﯽ ﺧﺎص ورواﺑﻂ ﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه ﺑﺴﯿﺎرﮐﻢ وﻣﺤﺪود ازﺧﺼﺎﯾﺺ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﺛﺎﻧﻮی اﺳﺖ .

3-گروه مرجع: گروهی است که به هنگام قضاوت به آن رجوع می کنیم، و عقاید آن ، حداقل در یک مورد خاص مورد تایید ماست.گروه مرجع ممکن است در زمان حاضر نیز موجودیت نداشته باشدو حتی متابعت از رفتار گروه های مرجع مشروط به عضویت در آن نیست.

4- گروه فشار: گروههایی سازمان یافته که اعضا آن سعی در نفوذ در سایر سازمانهای حاکمیتی داشته و قصد دارند آنان را به اتخاذ تدابیری موافق علائق خود وادار نمایند.این گروه ها دارای دو انگیزه حمایت و توسعه و اشاعه هستند.

5-گروه سری : دارای عملکردهای مخفیانه هستند و معمولا در حاشیه سازمان های رسمی فعالیت دارند.از ویژگی های آنها می توان افشا نکردن نام اعضا ، فعالیت له یا علیه قدرت حاکمو مراسم و آداب و رسوم گروهی و مفهوم نمادی و دارای حیات محدود به دوره معینی هستند.

تعریف جماعت:تجمع عده ای از افراد در محل مشخص و بر اثر بروز سانحه یا علت خاصی است.جماعت ابتدایی ترین و ناپایدارترین گروه اجتماعی است.در جماعت روابط میان افراد ، سست، ناپایدار ،هیجان زده و معمولا سازمان نیافته است. 

انواع جماعت:

1-تصادفی: بر اثر حادثه یا واقعه خاصی به وجود می آید .حالت سازمان یافته نداردو مجاورت مکانی افراد عامل ارتباط آنهاست.

2-قراردادی:برای هدف خاصی دور هم جمع می شوندو اعضا آن دارای رفتار مشخص و معمولا تابع ضابطه هستند. رفتن به سینما برای دیدن فیلم.

3-هدفمند: اعلام تعلق فرد به جماعت است . فعالیت در جماعت فی نفسه هدف است. مانند حضور در راهپیمایی.

4- اقدام گرا:افراد شرکت کننده از حالت معمولی تجمع خارج می شوند.و بر حسب مورد دست به غارت ، شورش ، تخریب و آزار می پردازند.